Jaka jest rola klastrów w rozwoju gospodarki? 28.09.2017 Białystok Wschodni Kongres Gospodarczy
IV Wschodni Kongres Gospodarczy już za nami, odbył się 27 i 28 września w gmachu Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku. W 33 debatach, spotkaniach oraz imprezach towarzyszących wzięło udział ponad 1500 gości. Drugiego dnia Kongresu odbył się panel poświęcony tematyce klastrej pt. „Klastry i ich rola w rozwoju gospodarki”, w którym udział wzięli:
moderator: Tomasz Kozłowski - prezes, Polski Związek Pracodawców (Wschodni Klaster Budowlany, Krajowy Klaster Kluczowy);
- Krzysztof Krystowski - Prezes Zarządu Związku Pracodawców Klastry Polskie oraz Śląskiego Klastra Lotniczego (Krajowy Klaster Kluczowy), PZL Świdnik,
- Sebastian Rynkiewicz - koordynator Klaster Obróbki Metali (Krajowy Klaster Kluczowy);
- Maciej Monkosa - przedstawiciela organizacji z Brandenburgii - Cluster Metal Industry, z którą podczas największych targów przemysłowo-technologicznych na świecie Hannover Messe 2017 KOM podpisał umowę o współpracy;
- Lech Fronckiel - reprezentant Klastrów Podlaskich, Klaster Marek Turystycznych Polski Wschodniej w Sercu Natury;
- Adam Gołębicki - przedstawiciel, Klaster Instutucji Otoczenia Biznesu BiznesKlaster
- Emilia Malinowska - dyrektor Biura Innowacyjności Przedsiębiorstw, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku;
- Anna Moskwa - koordynator klastra, Wschodni Klaster Budowlany (Krajowy Klaster Kluczowy);
- Piotr Sobolewski - prezes zarządu, Towarzystwo Amicus, InfoTech Klaster Informatyczny.
Zarówno ze strony rządu, jak i samorządów wsparcie dla najbardziej wyróżniających się klastrów jest dalece niewystarczające - przekonuje Krzysztof Krystowski, prezes Klastrów Polskich i wiceprezes Leonardo-Finmeccanica.
- Publiczne wsparcie dla klastrów jest zdecydowanie zbyt małe.
- Środków potrzebują nie tylko firmy wchodzące w skład klastrów, ale także ich koordynatorzy.
- Jest szansa, że zmieni się to za sprawą pierwszej na skalę krajową polityki klastrowej, która jest właśnie przygotowywana przez rząd.
- Bardzo aktywnie uczestniczyliśmy w przygotowaniu nowej polityki klastrowej na lata 2014-2020. Udało się wypracować rozwiązania w pewnym stopniu satysfakcjonujące, przewidujące choćby utworzenie klastrów kluczowych. Chcieliśmy, by najbardziej wyróżniające się klastry mogły otrzymywać wsparcie, a dzisiaj 17 klastrów kluczowych może liczyć jedynie na wsparcie internacjonalizacji działalności, czyli obecności na targach i organizacji misji gospodarczych - mówi Krzysztof Krystowski. Według niego warto zabiegać też o najmniejsze klastry, gdzie również jest potencjał dla rozwoju. - Możliwe, że nawet połowa wpompowanych w nie środków nie doprowadziłaby do powstania inteligentnej specjalizacji regionalnej, ale czy to znaczy, że nie warto ich wspierać? - pyta.
Początki działalności Śląskiego Klastra Lotniczego 10 lat temu to grupka entuzjastów z firm, które ostro ze sobą konkurowały, często w sposób zdecydowanie niedyplomatyczny. - W końcu doszliśmy do wniosku, że w taki sposób nie pójdziemy dalej do przodu. Dziś klaster liczy 70 firm, którym udało się pozyskać łącznie ponad 100 mln zł, mamy lotnisko, centrum transferu technologii, centrum technologii kompozytowych i można powiedzieć, że jesteśmy burżuazją wśród klastrów. Ale to się nie bierze samo z siebie. Bierze się stąd, że ludzie wykonują funkcje, które powinno wykonywać państwo - przekonuje Krzysztof Krystowski.
Będzię krajowa polityka klastrowa
Emilia Malinowska, dyrektor biura innowacyjności przedsiębiorstw w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego, uspokaja, że zanosi się na to, iż po raz pierwszy w historii na szczeblu krajowym opracowana zostanie polityka klastrowa, która dotąd zawsze była częścią polityki innowacyjnej. - Na razie informacje na ten temat są szczątkowe, ale z tego co mi wiadomo, trwają prace nad szczegółowymi rozwiązaniami - mówi. Emilia Malinowska przekonuje jednocześnie, że już w obecnej perspektywie finansowej klastry mogły znaleźć swoje miejsce. - Strategia Odpowiedzialnego Rozwoju upatruje rolę klastrów w działalności innowacyjnej i badawczo-rozwojowej, powinny one wspomagać innowacyjność regionów. Zatem dodatkowym narzędziem może być tu promocja gospodarcza, jako że kluczowe klastry mają duże doświadczenie we współpracy i mogłyby promować region, z którego pochodzą - ocenia.
- Na poziomie lokalnym to się rzeczywiście da ułożyć - potwierdza Lech Fronckiel, reprezentant Klastrów Podlaskich z Klastra Marek Turystycznych Polski Wschodniej w Sercu Natury. - Miasto promuje nas, my promujemy region. A promocja to właśnie coś, czego najbardziej potrzebujemy w ramach liczącego 40 podmiotów klastra marek turystycznych.
Potrzebne wsparcie dla koordynatorów
- Potrzebujemy pieniędzy nie tylko dla samych firm, wchodzących w skład klastrów, ale także dla koordynatorów klastrów, którzy zabiegają o to, żeby innych organizować i bardzo często czynią to niemal społecznie - apeluje Krzysztof Krystowski. Jego zdaniem pod tym względem relatywnie łatwiej jest klastrom, w którym grupa firm jest skupiona wokół jednego dużego lidera, bo takiego lidera zazwyczaj stać na to by to wszystko organizować, bo mu po prostu na tym zależy. Problem jest natomiast szczególnie tam, gdzie klastry tworzą rozproszone małe i średnie przedsiębiorstwa. - Tam koordynator jest szczególnie potrzebny i powinien mieć odpowiednie środki - mówi Krzysztof Krystowski.
- Powiedziałbym trochę przewrotnie, że ja nie chcę dotacji. Dzisiaj decydenci podchodzą do klastrów z rezerwą, do czego przyczynił się fakt, że powstały w Polsce setki klastrów, które miały tylko jeden cel - zdobyć środki z dotacji. Dzisiaj widać, ile z tych setek klastrów nadal funkcjonuje - mówi Piotr Sobolewski, prezes Towarzystwa Amicus i Klastra Informatycznego InfoTech. W jego opinii klaster tylko wtedy ma szansę rozwoju, jeśli współpraca między firmami będzie naturalnym procesem i będzie dla nich zwyczajnie interesem. - Wówczas chętnie spożytkujemy taką dotację - dodaje.
Pieniądze nie tylko na start
- Pierwszy projekt zrealizowaliśmy dziesięć lat temu, to był najmniejszy budżet w konkursie, na poziomie 300 tys. zł. Bez niego prawdopodobnie nigdy byśmy nie wystartowali. Z drugiej strony po innych, milionowych projektach z tamtego konkursu wiele dziś nie zostało - mówi Sebastian Rynkiewicz, koordynator Klastra Obróbki Metali, prezes Centrum Promocji Innowacji i Rozwoju. - Rok temu nawiązaliśmy współpracę z partnerem z Brandenburgii, ale było to możliwe tylko dzięki temu, że spotkanie miało miejsce w Warszawie, więc było nas na to stać - dodaje.
Jak ocenia Tomasz Kozłowski, koordynator Wschodniego Klastra Budowlanego, na początku działalności klastry muszą być finansowane regionalnie. - Część tych środków zostanie zmarnowana, ale stać nas już na sprawdzenie kto ma szansę się rozwinąć - argumentuje.
- Wsparcie pozwoliłoby nam się bardziej zintegrować i przedstawić jeszcze szerszą ofertę. Dzięki niemu moglibyśmy dzisiaj być zupełnie gdzie indziej - mówi Adam Gołębicki, przedstawiciel Klastra Instytucji Otoczenia Biznesu BiznesKlaster. Zaznacza, że nie reprezentuje klastra kluczowego, bo nie ma on charakteru przemysłowego. - Mam nadzieję, że ta sytuacja ulegnie zmianie w najbliższym czasie i klastry wiedzy i technologiczne również będą mogły uzyskać status kluczowych - dodaje.
- Internacjonalizacja działalności to dopiero pierwszy krok. Pieniędzy powinno być więcej także na kolejnych etapach, a nie tylko przy prezentacji oferty na targach. Byliśmy niedawno na targach w Kazachstanie i dowiedzieliśmy się jak trudno wejść na ten rynek bez znajomości kogoś, kto ten rynek dobrze zna - uważa Adam Krajewski, reprezentujący Wschodni Klaster Budowlany.
Wypowiedzi pochodzą z debaty „Klastry i ich rola w rozwoju gospodarki”, która się odbyła trakcie Wschodniego Kongresu Gospodarczego w Białymstoku.
Czytaj więcej: http://metalklaster.pl/pl/aktualnosci/141/jaka-jest-rola-klastrow-w-rozwoju-gospodarki-/
Poniżej galeria ze zdjęciami z panelu pt. Klastry i ich rola w rozowju gospodarki - zdj. Janusz Poulakowski (Klaster Obróbki Metali)
