Wpływ klastrów na przyszłość polskiej gospodarki

W Polsce systematycznie przybywa klastrów, ale co ważne poprawia się ich jakość działania oraz rośnie konkurencyjność. Coraz powszechniejsza staje się opinia o nich, jako o sile napędowej polskiej gospodarki. Nowa perspektywa finansowa na lata 2014-2020 zakłada wsparcie kluczowych i innowacyjnych przedsięwzięć. Jak klastry powinny wykorzystać tę szansę? Czy w przyszłości zmieni się ich rola oraz wpływ na kształt polskiej gospodarki? O tym dyskutowali eksperci z kraju i z zagranicy podczas II Kongresu Klastrów, który odbył się 20 maja br. w Sejmie RP.

– Struktury klastrowe sprzyjają wzrostowi poziomu innowacyjności i poprawie potencjalnej zdolności transferu wiedzy. Są także dużym wsparciem dla firm działających w ich obszarach – powiedział wicepremier, minister gospodarki Janusz Piechociński podczas II Kongresu Klastrów Polskich.

Idea klasteringu jest zjawiskiem modnym w Polsce i na świecie. Początkowo klastry kojarzono wyłącznie z branżami wysokich technologii takimi jak lotnictwo, przemysł biotechnologiczny, czy branża informatyczna. Teraz ta perspektywa zmienia się. – Coraz częściej takie inicjatywy tworzą przedsiębiorcy działający w tradycyjnych sektorach gospodarki. Obecnie możemy również zaobserwować wzrastające zainteresowanie współpracą przedsiębiorstw z innymi podmiotami. Są to działania, które zmierzają do kształtowania przewagi konkurencyjnej w regionie – tłumaczy Bogdan Węgrzynek, Wiceprezes Zarządu Związku Pracodawców Klastry Polskie, Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Sp. z o. o. Mimo trwającej mody, przed klasteringiem oprócz optymistycznych prognoz, stoi wiele wyzwań i znaków zapytania. O ich szansach i zagrożeniach u progu nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014 – 2020 rozmawiali uczestnicy II Kongresu Klastrów w Sejmie RP.

Czy klastry wykorzystają swoją szansę?

W Polsce istnieje blisko 200 klastrów, a w całej Europie jest ich niemal dziesięć razy więcej.  Eksperci podkreślają, że realia polskich klastrów całkowicie różnią się od rzeczywistości w Unii Europejskiej, gdzie dofinansowanie tych podmiotów jest na zdecydowanie wyższym poziomie. Mimo to, nastroje związane z nowymi zasadami finansowania są optymistyczne. – Jesteśmy w przededniu perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014 – 2020, wobec czego w najbliższym czasie prognozuje się bardzo duże środki finansowe, które będą wpływały do klastrów, do ich animatorów, organizatorów i przedsiębiorstw należących do naszego Związku – tłumaczy Krzysztof Krystowski, Prezes Zarządu Związku Pracodawców Klastry Polskie. Zdaniem Bożeny Lublińskiej-Kasprzak, Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, klastry w istotny sposób mogą przyczynić się do poprawy konkurencyjności, innowacyjności i internacjonalizacji, czyli wesprzeć wychodzenie polskich firm na rynki zagraniczne. Eksperci podkreślają, że rola takich podmiotów jako narzędzia wzrostu pozycji rynkowej przedsiębiorstw wydaje się być coraz bardziej zauważana przez instytucje rządowe i międzynarodowe. Jednym z przejawów tego jest przeznaczenie większej ilości środków i narzędzi na wsparcie klastrów oraz należących do nich firm w programach europejskich nowej perspektywy finansowej.

Jednak jak dodaje Krzysztof Krystowski – to od nas w dużej mierze zależy, czy będziemy potrafili spożytkować unijne pieniądze i przygotować projekty odpowiadające zapotrzebowaniu oraz kreujące innowacje.

Współpraca procentuje

Klaster jest w Polsce wciąż terminem stosunkowo nowym, chociaż na świecie święci tryumfy już od wielu lat.  – Jest to powiązanie terytorialne przedsiębiorców, którzy dzięki współpracy zaczynają osiągać większe efekty. Szczególnie ma to miejsce wtedy, gdy na wspólnym terenie wyróżnia się jakaś branża. Firmy należące do niej współpracując i konkurując ze sobą nie tylko osiągają lepsze rezultaty, ale zaczynają być zauważalne przez władze rządowe czy samorządowe. Dzięki temu generują nowe możliwości dla przedsiębiorców i całej branży. Ponadto powstają nowe miejsca pracy, tworzone są innowacje – wyjaśnia Wojciech Materna, Prezes Stowarzyszenie Informatyka Podkarpacka, koordynatora Klastra IT. Klasycznym, a zarazem najbardziej znanym przykładem spoza naszej granicy jest Dolina Krzemowa w USA, zrzeszająca obecnie ponad 700 przedsiębiorstw i tworzącą przeszło milion miejsc pracy.

Nowe spojrzenie na przyszłość

II Kongres Klastrów był okazją do wymiany opinii na temat najważniejszych problemów związanych z funkcjonowaniem tych podmiotów w Polsce. Uczestnicy spotkania podzielili się też swoimi doświadczeniami z działalności klastrowej w różnych branżach i zastanawiali się, w jaki sposób wspierać innowacyjność w każdej z tych grup. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele świata biznesu, polityki, nauki, władze samorządowe oraz eksperci i koordynatorzy klastrów z całej Polski. Uczestnikami wydarzenia byli także reprezentanci klastrów m.in. z USA, Węgier i Serbii.

Kongres Klastrów Polskich organizowany jest przez Parlamentarny Zespół ds. Polityki Klastrowej oraz Związek Pracodawców Klastry Polskie. Spotkanie odbyło się pod honorowym patronatem Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Leny Kolarskiej-Bobińskiej, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Infrastruktury i Rozwoju Elżbiety Bieńkowskiej, Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Gospodarki Janusza Piechocińskiego. Partnerami wydarzenia byli: Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Sp. z o.o., Ogólnopolski Klaster Innowacyjnych Przedsiębiorstw, Klaster Firm Informatycznych Polski Wschodniej - Klaster IT, Klaster Spożywczy Południowej Polski, Śląski Klaster Lotniczy, Polski Innowacyjny Klaster Medyczny PIKMED, Polish Wood Cluster, Klaster Południe.

Archiwalna transmisja z konferencji

Miejsca warte odwiedzenia

• www.kongresklastrow.pl -  szczegółowe informacje na temat wydarzenia
• piechocinski.blog.onet.pl - wpis na blogu ministra gospodarki Janusza Piechocińskiego, otwierającego II Kongres Klastrów
• www.nauka.gov.pl - artykuł na temat Kongresu Klastrów na stronie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
• www.mg.gov.pl - artykuł na stronie Ministerstwa Gospodarki
• www.wiadomosci.gazeta.pl - artykuł na gazeta.pl (źródło Polska Agencja Prasowa)